Analiza SWOT — Czym jest? Jakie są jej mocne i słabe strony?

Analiza SWOT to jedna z podstawowych, ale jednocześnie najbardziej skutecznych analiz strategicznych przedsiębiorstw. Pozwala w prosty sposób znaleźć i określić słabe jak i mocne strony firmy, dzięki czemu jest bardzo pomocna na wielu płaszczyznach jak: marketing, finanse, produkcja, itp. Może być bez problemu stosowana w dużych i małych firmach, projektach oraz inwestycjach do wstępnej analizy strategicznej wykrywającej szanse, oraz zagrożenia. Jej głównym celem jest jednak określenie aktualnej pozycji badanego podmiotu, w celu określenia najlepszych perspektyw rozwoju.

Jeśli chcesz dowiedzieć się czegoś więcej na temat analizy SWOT, zapoznaj się z dalszą częścią wpisu, z której dowiesz się:

• na czym w skrócie polega analiza SWOT,
• jakie są wady i zalety tej analizy,
• w jaki sposób dokonać analizy SWOT na własną rękę,
• jakie optymalne strategie prowadzenia firmy można wywnioskować ze SWOT.

Na czym polega analiza SWOT?

Najprościej rzecz biorąc, analiza SWOT polega na identyfikacji 4 czynników:

• Strenghts (mocne strony) – są to elementy, które odpowiednio wykorzystane i rozwijane będą sprzyjać rozwojowi firmy, a także zalety, które obecnie wyróżniają dany podmiot w stosunku do konkurencji.
• Weaknes (słabe strony) – są to elementy, które w dłuższej perspektywie będą hamować rozwój firmy.
• Opportunities (szanse) – uwarunkowania i mniej ważne elementy, które przy odpowiednim zarządzaniu pozytywnie wpłyną na rozwój podmiotu.
• Threats (zagrożenia) – czynniki, które obecnie nie zagrażają firmie, ale w przyszłości mogą przyczynić się do pełnej sprawności.

Sama analiza SWOT nie wymaga opisywania, czy wyodrębniania wszystkich poszczególnych czynników. Wystarczy tu bowiem wskazanie kluczowych elementów, w oparciu o które dokonywana jest analiza strategiczna. Powinno się również do każdego elementu przypisać wartość od -9 do +9, dzięki czemu o wiele łatwiej będzie Ci dobranie priorytetu danego czynnika.

Sama analiza nie zmieniła się praktycznie w żadnym stopniu od czasów jej powstania. Największą zmianą była tak naprawdę korekta nazwy z SOFT na SWOT. Wcześniej litera F oznaczała fault.

Obecnie analizy SWOT używa się w programach nauczania na kursach zarządzania, jako podstawowa i jedna z najprostszych metod analizy strategicznej. Na jej podstawie osoby doświadczone są w stanie wypracować własne lub nieco zmodyfikowane metody, które analizują również czynniki zewnętrzne oraz czynniki wewnętrzne niemające na pierwszy rzut oka wpływu na rozwój firmy.

Analiza SWOT — mocne i słabe strony

Przed dokonaniem analizy SWOT na własną rękę, należy dokładnie zrozumieć, czym są mocne oraz słabe strony przedsiębiorstwa. Wyżej powiedzieliśmy pokrótce, czym są, jednak w praktyce dużo trudniej jest je znaleźć, dlatego poniżej znajdziesz kilka przykładów, które ułatwią Ci ich opracowanie.

Mocne strony są czynniki pozytywnymi, które wyróżniają dany podmiot na rynku i są szansą na dynamiczny rozwój. Analiza mocnych stron SWOT powinna obejmować:

• obszar wiedzy, doświadczenia i zasobów ludzkich,
• obszar produkcji, technologii, badań oraz logistyki,
• obszar sprzedaży oraz obsługi klienta,
• obszar zdolności rozwojowej i finanse,
• obszar zarządzania przedsiębiorstwem i pracownikami,
• narzędzia realizacji poszczególnych procesów biznesowych.

Słabe strony są czynnikami wewnętrznymi, które negatywnie wpływają na naszą firmę lub postrzeganie jej przez potencjalnego klienta. Są to również elementy ograniczające jej sprawność, bądź szybkość reagowania na zmieniające się potrzeby rynku. Podczas analizy słabych stron, powinno się zwrócić uwagę na:

• czynniki hamujące rozwój,
• elementy tworzące bariery we wzmocnieniu pozycji na rynku,
• czynniki wpływające negatywnie na aktualne działanie firmy.

Szanse, czyli czynniki zewnętrzne, to nic innego, jak istniejące w otoczeniu procesy, zjawiska oraz trendy, mogące wpłynąć pozytywnie na rozwój firmy. Mogą również przyczynić się do osłabienia nadchodzących zagrożeń. Szanse można podzielić na:

• ekonomiczne,
• polityczne,
• technologiczne,
• społeczno-kulturowe,
• etyczne,
• środowiskowe,
• prawne.

Ostatnie są zagrożenia. Są to wszystkie czynniki zewnętrzne, które mogą przyczynić się do osłabienia pozycji firmy na rynku, zwiększenia kosztów działania, lub całkowitego upadku firmy. Warto zwrócić szczególną uwagę na:

• czynniki polityczne,
• pojawiającą się konkurencję,
• zwiększenie zakładów produkcyjnych w okolicy firmy.

Jak wykonać analizę SWOT swojej firmy?

Żeby wykonać pełną analizę SWOT swojej firmy, musisz na samym początku wypisać, mocne i słabe strony, a także szanse i zagrożenia. Gdy to zrobisz, możesz przejść do kolejnych, bardziej wymagających etapów. Będą to kolejno:

1. Określenie celów i przedmiotów, które chcesz poprawić w swojej firmie.
2. Wybranie czynników, które mają wpływ na cel dokonywania analizy.
3. Dyskusja zaangażowanych osób w badanie na temat czynników oraz uzyskanych wniosków. Na tym etapie niezbędna jest szczerość oraz spojrzenie na dany problem z wielu punktów widzenia.
4. Wypracowanie planów oraz kilku wariantów działania w przyszłości. Plan powinien obejmować wstępne działania oraz te, które odpowiadać będą za utrzymanie wysokiej pozycji na rynku.
5. Na bieżąco analizuj problemy oraz szanse, a także aktualizuj plan działania, który ma być mapą sukcesu Twojej firmy.

Warto w tym miejscu zaznaczyć, że to od odpowiednio rozpisanych mocnych i słabych stron zależy sukces całej analizy. Nie możesz mówić, że Twoja firma nie ma słabości, ponieważ takie działanie może zabrać cały sens operacji. Pamiętaj również, aby poprosić swoich współpracowników, by oni również określili pozytywne i negatywne cechy firmy. Dzięki spojrzeniu z wielu perspektyw będziesz w stanie o wiele dokładniej znaleźć to, czego potrzebuje Twoja firma.

Strategie prowadzenia firmy na podstawie SWOT

Z każdej analizy biznesowej można wyciągnąć jakieś wnioski. Na ich podstawie powinno się ustalić, w jaki sposób postępować, aby dynamicznie poszerzać pozycję firmy na rynku. W analizie SWOT można wyróżnić cztery podstawowe metody działania. Są to:

• Strategia agresywna (najwięcej mocnych stron i szans). Jest to najlepsza sytuacja, w której trzeba solidnie się postarać, by utracić istniejącą pozycję na rynku. Możesz w niej pozwolić na ryzyko, dzięki któremu ekspansja firmy stanie się jeszcze szybsza. Pamiętaj, by koniecznie korzystać w niej z wszystkich możliwych szans.
• Strategia konserwatywna (najwięcej mocnych stron i zagrożeń). W tej strategii należy wykorzystać mocne strony, aby poradzić sobie z zagrożeniami płynącymi z zewnątrz. Konieczne jest tu takie zarządzanie firmą, aby uniknąć wszelkich niesprzyjających sytuacji płynących z bliskiego otoczenia.
• Strategia konkurencyjna (najwięcej słabych stron i szans). W tej strategii należy skupić się na wykorzystywaniu szans, które mogą wpłynąć pozytywnie na naszą firmę. Konieczne jest tu systematyczne eliminowanie słabości, przez które firma nie może utrzymać się na rynku.
• Strategia defensywna (najwięcej słabych stron i zagrożeń). W tej sytuacji najlepiej jest pomyśleć o połączeniu z inną firmą, lub rozwoju nowych usług i produktów. Jeżeli widzisz, że Twoja firma sobie nie radzi, a nadchodzące wydarzenia jeszcze bardziej pogłębią kryzys, dobrze również wstrzymać jej działanie na pewien czas.

Musisz również wiedzieć, że tak jak każda analiza, biznesplan, czy mapa rozwojowa, ma swoje wady, tak samo ze SWOT nie jest inaczej. To, co ma największy wpływ na wynik, to subiektywizm pracowników oraz błędy w interpretacji. Warto więc skorzystać z pomocy specjalisty, który dokładnie określi, w jaki sposób Twoi współpracownicy powinni analizować poszczególne czynniki.

To już wszystko, co powinieneś wiedzieć na temat analizy SWOT na podstawowym poziomie. Jeśli chcesz dowiedzieć się czegoś więcej na temat budowania strategii dla swojej firmy, sprawdź pozostałe wpisy na naszym blogu, które rozjaśnią Ci ten temat.