Prokrastynacja — poznaj przyczyny odkładania na później

Czym jest prokrastynacja

Wielu osobom zabranie się do pracy i wykonywanie wszystkich czynności w określonym terminie sprawia ogromną trudność. Mimo chęci do pracy notorycznie odkładają kolejne zadania na później. W takich przypadkach mamy do czynienia z prokrastynacją — czyli chronicznym odkładaniem na później.

Z tego artykułu dowiesz się, czym jest prokrastynacja, jakie są jej przyczyny i objawy, a także, w jaki sposób przeciwdziałać temu zjawisku.

Co to jest prokrastynacja?

Według wielu osób prokrastynacja jest zaburzeniem psychicznym, a nie zwykłym lenistwem i niechęcią do wykonywania zadań.

Osoba, która cały czas odkłada zajęcia na kolejny dzień lub na później wierzy, że staną się one prostsze lub wykona je z większym zapałem. W rzeczywistości liczba zadań odkładanych na później narasta, a chęci do pracy się nie pojawiają. Dodatkowo wszystkie odłożone zadania wyglądają jeszcze gorzej, ponieważ ich ilość powoduje stres i lęk.

Prokrastynacja jest zatem sposobem uciekania od obowiązków, powodująca dyskomfort psychiczny. Odkładanie prac na później przytłacza taką osobę jeszcze bardziej niż sama konieczność ich wykonania.

Według specjalistów prokrastynację można połączyć z ADHD i depresją, które mogą prowadzić do podejmowania ryzykownych zachowań jak hazard czy nadużywanie alkoholu.

Warto w tym miejscu również zaznaczyć, że prokrastynacji nie wolno mylić z lenistwem. Są to osobne zjawiska, które wyłącznie powierzchownie są podobne. Osoba leniwa czerpie przyjemność z możliwości odpoczynku i relaksu, prokrastynacja daje jedynie chwilową ulgę.

Jak działa prokrastynator?

Działania prokrastynatora są w pewnym stopniu powtarzalne. Odkładanie na później to dla wielu nawyk, którego trudno jest się pozbyć.

\"Prokrastynacja\"

Cykl działania wygląda w następujący sposób:

  • Otrzymanie zadania do wykonania w określonym terminie.
  • Odkładanie, ponieważ jest jeszcze dużo czasu.
  • Pierwsze wyrzuty sumienia, że wciąż nic nie zostało wykonane.
  • Tłumaczenie przed sobą, dlaczego ciągle jest to odkładane.
  • Wykonanie czynności tuż przed terminem lub niewykonanie zadania.

Cały ten proces można porównać do pisania pracy dyplomowej przez studenta.

Na samym początku, student ma bardzo dużo czasu, aby ową pracę napisać. Po kilku miesiącach zaczynają pojawiać się w jego głowie myśli, że sporo czasu minęło, jego koledzy opowiadają o tym, co już napisali, a on wciąż nic nie zrobił. Następnie student sam sobie wyjaśnia, że miał wiele innych zadań do wykonania i nie miał czasu się tym zająć — daje to chwilowe wrażenie relaksu i spokoju. Finalnie spina się i przygotowuje całą pracę na kilka dni przed końcowym terminem. Student obiecuje sobie, że następnym razem ułoży plan i będzie realizować zadania na bieżąco.

Nie bez powodu więc prokrastynacja nazywana jest syndromem studenta.

Skąd mam wiedzieć, że dopadła mnie prokrastynacja?

Bardzo łatwo jest sprawdzić, czy dopadła Cię prokrastynacja. Wystarczy przeanalizować ostatnio wykonane zadania i czas ich realizacji. Jeśli miałeś mnóstwo czasu, a zabrałeś się za jego wykonanie dopiero na końcu, może to świadczyć o odkładaniu na później.

Kolejną sprawą, którą powinieneś wziąć pod lupę, to Twoja organizacja pracy. Czy planowanie i trzymanie się terminów sprawia Ci trudność? A może obiecujesz, że zaczniesz wykonywać wszystko na czas, a ciągle nic z tego? W tym przypadku również możesz w pewnym stopniu prokrastynować.

Ostatnim elementem, który powinieneś sprawdzić, jest Twoje samopoczucie. Jeżeli notorycznie posiadasz wyrzuty sumienia lub boisz się wykonania nadchodzących zadań, to również może oznaczać, że jesteś prokrastynatorem.

Prokrastynacja — objawy

Skoro już wiesz, czym jest i jak sprawdzić, czy prokrastynujesz, pora zapoznać się z głównymi objawami tego zjawiska.

  • Odkładanie spraw na później. Jeżeli nie potrafisz od razu wziąć się do pracy i zawsze próbujesz odłożyć coś na później, może to być jasnym sygnałem prokrastynacji.
  • Ciągłe poczucie winy. Słabe samopoczucie i złość z powodu przekładania zadań.
  • Zmiany w funkcjonowaniu. Jesteś mniej efektywny, praca przynosi mniejszą satysfakcję i ciągle Ci się nie chce.
  • Szukanie usprawiedliwienia. Ciągłe szukanie wymówek i usprawiedliwień, dlaczego daną czynność przełożyliśmy.
  • Postanawianie poprawy. Zauważenie swojego błędu i chęć poprawy to częste zjawisko. Niestety w koło powtarzane.

Przyczyny prokrastynacji

Istnieje wiele przyczyn zarówno wewnętrznych, jak i zewnętrznych, które mają ogromny wpływ na to, w jaki sposób pracujemy. Można się ich doszukiwać głównie na gruncie psychologicznym. Poniżej znajdziesz główne przyczyny prowadzące do prokrastynacji:

  • Surowe wychowanie. Trudne dzieciństwo lub surowe wychowanie może mieć duży wpływ na chęć odkładania na później jako formę obrony.
  • Perfekcjonizm. Strach związany z finalnym efektem, który nie sprosta naszym oczekiwaniom, prowadzi do ciągłego odkładania.
  • Problem z motywacją. Zdarzają się przypadki osób, które odkładają na później, ponieważ nie widzą sensu wykonywania danej pracy. Mają nadzieję, że zanim dopadnie ich deadline, wydarzy się coś, co odmieni ich los.
  • Problemy z koncentracją. Niektóre osoby notorycznie odkładają na później, ponieważ nie potrafią skupić się na wykonywaniu zadań.
  • Nieumiejętność planowania. Problemy z percepcją czasu i konieczność wykonania kilku zadań w określonym czasie mogą powodować lęk.
  • Krytyczne spojrzenie na własną osobę. Wiele osób nie podejmuje się wykonania zadania, ponieważ uważa, że nie nadaje się do tego.

Jak widzisz, przyczyn powodujących prokrastynację jest naprawdę wiele. Czasem jest to osobowość, innym razem podłoże psychologiczne. Nie ważne jednak, co jest Twoim powodem, powinieneś jak najszybciej spróbować wyleczyć ten nawyk.

Prokrastynacja — jak można ją wyleczyć?

Z prokrastynacją można skutecznie walczyć i finalnie w pewnym stopniu ją uleczyć. W pewnym stopniu, ponieważ zawsze w ludzkim umyśle pojawiają się myśli, by „później” wykonać dane zadanie.

Leczenie można rozpisać w kilku krokach:

  • Zmiana postrzegania własnej osoby i sposobu myślenia. Musisz uświadomić sobie, że to, co robisz, nie jest dobre. Musisz również poznać i zrozumieć swoją wartość, a także uwierzyć w swoje umiejętności.
  • Wytyczanie mniejszych i łatwiejszych w realizacji celów. Planowanie zadań może wydawać się dziwne, ale to naprawdę działa. Codzienne układanie listy zadań do realizacji i trzymanie się jej może w tym znacznie pomóc.
  • Zmierzenie się z obowiązkami. Skoro masz coś do zrobienia, raczej się to nie odwlecze. Spróbuj przynajmniej 3 na 5 dni pracy dawać z siebie wszystko, a w 2 dni pozwalaj sobie na nieco więcej luzu. Gdy przywykniesz, zwiększaj swoją efektywność.

Dodatkowo możesz publicznie ogłosić, że zrealizujesz coś w danym terminie. Da Ci to podświadomego kopa, by wykonać to, co powiedziałeś i nie mieć świadków niepowodzenia.

Jeśli mimo wielu prób i samozaparcia wciąż odkładasz na później, udaj się do psychoterapeuty, który pomoże Ci rozwiązać ten problem. Im szybciej zaczniesz nad nim pracować, tym łatwiej wyprzesz ten negatywny nawyk z Twojego życia.

Teraz już wiesz czym jest prokrastynacja i jak sobie z nią radzić. Jeżeli jednak wciąż masz do nas jakieś pytania na ten temat, zapraszamy do sekcji komentarzy, odpowiemy na Twoje pytania 🙂

Zostaw komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *