Średnia krajowa to inaczej mówiąc, przeciętne miesięczne wynagrodzenie otrzymywane przez pracowników w Polsce. Dlaczego jednak co roku średnie wynagrodzenie wzrasta, jak wyglądają przeciętne zarobki Polaków i w jaki sposób oblicza się średnią krajową? Na te i kilka innych pytań związanych ze średnimi zarobkami w Polsce, znajdziesz odpowiedzi w poniższym wpisie.
Co to jest średnia krajowa?
Jak mogłeś przeczytać we wstępie, średnia krajowa, to nic innego jak przeciętna suma, jaką zarabiają Polacy w ciągu miesiąca. Mówiąc o średnim wynagrodzeniu, mówimy o wartościach brutto, a więc ze wszystkimi zobowiązaniami, jakie pracownik musi oddać dla Państwa.
Za obliczenie średniej krajowej w danym roku odpowiedzialny jest GUS, czyli Główny Urząd Statystyczny. Na podstawie danych zebranych z przedsiębiorstw, w których pracuje przynajmniej 10 osób, GUS oblicza średnią krajową. Wszystkie firmy, które posiadają do 9 pracowników, nie są brane w obliczeniach pod uwagę.
Średnia krajowa — ile wynosi w 2024roku?
Odwiedzając stronę GUS, możemy zobaczyć, jak wyglądają średnie zarobki Polaków z poprzedniego miesiąca.
Średnia krajowa 2024
Kwota brutto: 5657,30 zł
Kwota netto: 4077,62 zł
Źródło: Główny Urząd Statystyczny
GUS przez cały miesiąc zbiera informacje na temat wynagrodzeń Polaków i na ich podstawie wylicza średnią z danego miesiąca/kwartału/roku. Publikacja danych następuje zwykle kilka dni po zakończeniu danego okresu na oficjalnej stronie urzędu.
Przeciętne wynagrodzenie netto w Polsce
Jak widać, średnie zarobki netto i brutto sporo się od siebie różnią. Gdyby w Polsce zarabiałoby się kwoty brutto, wszystkim żyłoby się zdecydowanie lepiej. Aż około 40% z wypracowanych i zarobionych pieniędzy zostaje nam zabranych przez Państwo i Urzędy.
Niestety nic nie da się z tym zrobić, ponieważ żeby kraj funkcjonował, musi otrzymywać pieniądze, za które może budować drogi, tworzyć ośrodki kulturalne czy remontować publiczne miejsca rekreacji.
Według danych średnie zarobki netto w 2020 roku wynosiły 3903 zł, a w 2024 roku kwota ta wzrosła aż do 4207 zł. Jest to spora różnica, zważywszy na to, że to płaca brutto wzrasta co roku o kilkaset złotych.
Czy wysokość średniej krajowej ma znaczenie?
Średnia krajowa to uśrednione zarobki Polaków z firm, w których pracuje pond 10 osób. Tak więc do tej kwoty wliczane są również zarobki dyrektorów i kierowników, których na rynku pracy jest niewiele i zawyżają oni te wyniki. Według badań średnia krajowa nie może być brana pod uwagę podczas analizowania realiów życia Polaków, a mimo to wiele urzędów traktuje ją, jako rzeczywiste średnie wynagrodzenie w Polsce.
Według danych GUS i raportu Plus Biznesu, aż 80% Polaków nie zarabia średniej krajowej. Oznacza to, że poleganie na tym wskaźniku jest mylne.
Znaczenie średniej krajowej ma duże znaczenie jedynie dla ZUS-u. Jest on bowiem podstawą do wyliczania obowiązkowych składek dla przedsiębiorców oraz wysokości emerytur. Wiele osób sporo na tym traci, ponieważ, mimo że nie zarabiają więcej, niż wynosi średnia pensja w Polsce, muszą płacić spore składki jak ubezpieczenie NFZ.
Średnia krajowa zależna od miasta?
Oczywiście. Każdy region charakteryzuje się innymi zarobkami, tak samo, jak wynagrodzenie w sektorze IT i gastro może być inne. Według badań GUS z 2024 roku, zarobki w poszczególnych województwach prezentują się następująco:
| Województwo | Średnie wynagrodzenie |
|---|---|
| Zachodniopomorskie | 5 548 zł brutto |
| Pomorskie | 6 060 zł brutto |
| Warmińsko-Mazurskie | 4 942 zł brutto |
| Podlaskie | 5 090 zł brutto |
| Lubuskie | 5193 zł brutto |
| Wielkopolskie | 5 300 zł brutto |
| Kujawsko-Pomorskie | 5 267 zł brutto |
| Mazowieckie | 6 772 zł brutto |
| Lubelskie | 5 041 zł brutto |
| Dolnośląskie | 6 113 zł brutto |
| Łódzkie | 5 438 zł brutto |
| Opolskie | 5 407 zł brutto |
| Śląskie | 5 823 zł brutto |
| Małopolskie | 5 978 zł brutto |
| Świętokrzyskie | 4 987 zł brutto |
| Podkarpackie | 4 899 zł brutto |
Żeby stworzyć dokładną analizę średnich zarobków w Polsce, należałoby przeanalizować wiele branż i przyszłościowych zawodów. Dzięki temu można by również sprawdzić, jakie są najlepiej płatne zawody w Polsce.
Średnia krajowa w Polsce kontra reszta świata
Ostatnią kwestią, którą trzeba poruszyć, analizując zarobki w Polsce, jest to, jak wypadamy na tle reszty świata.
Wysokość średniej krajowej na pewno nie działa na korzyść naszego państwa. Mimo że średnia płaca co roku wzrasta, polska wciąż pozostaje stosunkowo biednym krajem i wypada kiepsko na tle innych europejskich państw.
To, że w Niemczech czy krajach skandynawskich zarabia się więcej, Cię raczej nie zdziwi. Ale nawet w Rumunii, Bułgarii czy Rumunii w ciągu roku zarabia się więcej niż w Polsce.
Podsumowanie
Jak widzisz, średnia krajowa w Polsce nie dość, że jest zawyżana przez pensje dyrektorskie, to jeszcze wciąż wypada słabo na tle wielu innych europejskich krajów. Nie da się jednak nic z tym zrobić, ponieważ to rząd i wiele urzędów odpowiada za to, jak wyglądają najniższe i średnie zarobki w danym roku.
